Wat is brutalistische architectuur?

Brutalisme is een bouwstijl die duurde van de jaren 1950 tot de jaren 1970, gekenmerkt door eenvoudige, blokachtige, logge betonnen structuren. Het ontstond uit de modernistische beweging van eind 19e eeuw tot halverwege de 20e eeuw, ontstond in Engeland en verspreidde zich kort daarna naar de rest van de wereld. Het is een uitloper van het modernisme. Brutalistische gebouwen zijn populaire locaties in films en televisieseries over stedelijke dystopieën .

Brutalisme is even populair als impopulair en laat niemand onverschillig voor gepassioneerde verdedigers en voor hen die het moeilijk vinden om lief te hebben.

Overzicht en kernelementen van brutalisme

Brutalisme oogt esthetisch grof en is wat je zou verwachten van een sober overheidsgebouw, universiteitsbibliotheek, parkeergarage of hoogbouw. ​​Het is ruw, ziet er onafgemaakt en minimalistisch uit en mist versieringen of klassieke schoonheid.

• Blokkerig, zwaar uiterlijk
• Eenvoudige, grafische lijnen
• Gebrek aan versieringen
• Utilitair gevoel
• Monochroom palet
• Gebruik van ruwe, zichtbare betonnen (en soms bakstenen) exterieurs
• Ruwe, onafgewerkte oppervlakken
• Gebruik van moderne materialen zoals staal, glas, steen, schanskorven
• Kleine ramen
• Modulaire elementen

Naam Oorsprong

Brutalisme verwijst naar het materiaal en de constructie van de architectuur in plaats van naar het uiterlijk. De term, bedacht door de Zweedse architect Hans Asplund als “nybrutalisme” en gepopulariseerd door de Britse architectuurcriticus  Reyner Banham  in 1955, is geen verwijzing naar de aantoonbaar brutale aard van het uiterlijk, maar een woordspeling op de Franse uitdrukking voor ruw beton, “béton brut.

Brutalistische gebouwen

Brutalistische architectuur ontstond in de jaren vijftig en verspreidde zich over Europa, de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en de rest van de wereld.

• Cité Radieuse in Marseille, Frankrijk
• Stadhuis van Boston (1968) in Boston, Massachusetts
• Geiselbibliotheek in San Diego, Californië
• Trellicktoren in Londen, VK
• Habitat 67 in Montreal, Canada
• Lauinger-bibliotheek in Washington, DC
• Litchfield-torens in Pittsburgh, Pennsylvania
• Malcolm Moos Health Sciences-toren in Minneapolis, Minnesota
• J. Edgar Hoover-gebouw in Washington, DC
• Een politieplein in New York City
• Orgues de Flandre in Parijs, Frankrijk
• Hayward Gallery in Londen, Engeland
• Russisch Staatswetenschappelijk Centrum voor Robotica en Technische Cybernetica in St. Petersburg, Rusland
• AT&T Long Lines-gebouw in New York City
• Centre National de la Danse net buiten Parijs, Frankrijk
• Appartementencomplex La Muralla Roja in Manzanera, Calpe, Spanje
• Het Royal National Theatre in Londen, VK
• Hiroshima Vredesmonumentenpark in Hiroshima, Japan
• Yoyogi Nationaal Gymnasium in Tokio, Japan
• IBM-laboratorium in La Gaude, Frankrijk
• Hotel Marcel in New Haven, Connecticut

Geschiedenis van het brutalisme

Tot de bekendste brutalistische architecten behoren de Zwitsers-Franse Charles-Edouard Jeanneret, beter bekend als Le Corbusier, de in Kentucky geboren Paul Rudolph, de Oostenrijker Marcel Breuer, de Japanse architect Kenzo Tange, de Hongaar Erno Goldfinger, de in Londen geboren Denys Lasdun, de Spaanse architect Ricardo Bofill en de Kroatische architect Vjenceslav Richter.

Cité Radieuse was een enorm, onversierd gewapend betonnen frame gevuld met modulaire appartementen, ontworpen door de modernistische architect Le Corbusier voor 1.600 mensen in 1952. Het maakte deel uit van zijn Unité d’Habitation sociale huisvestingsproject, en was waarschijnlijk het gebouw dat de brutalistische beweging inspireerde.

Er staan ​​nog steeds veel voorbeelden van brutalistische architectuur in de Verenigde Staten, waaronder de Litchfield Towers die in 1963 in Pittsburgh werden gebouwd met een cilindrisch ontwerp voor drie woontorens van 22 verdiepingen voor 2000 studenten aan de University of Pittsburgh. Het werd ontworpen door het architectenbureau Deeter and Richtie en dient als hoofdverblijfplaats voor studenten aan de universiteit. Andere iconische gebouwen zijn One Police Plaza in New York City in 1973, de Geisel Library in San Diego en het stadhuis van Boston.

De Trellick Tower in Londen , ontworpen door architect Erno Goldfinger , is een brutalistische wooneenheid van 31 verdiepingen, voltooid in 1972, die nu een monumentale status heeft. Andere belangrijke brutalistische gebouwen in Londen zijn de Hayward Gallery in 1968 en het National Theatre (1976) in de South Bank van Londen.

Populariteit

Brutalisme begon in de jaren 80 te vervagen toen het steeds meer werd gezien als koud, vervreemdend en ongeschikt voor mensen. Het bleek dat beton een aantrekkingskracht van onverwoestbaarheid had, maar van binnenuit achteruitging, waardoor het moeilijk te onderhouden was en vatbaar was voor afbrokkeling en waterschade naarmate het ouder werd.

Brutalistische gebouwen werden verwaarloosd en bedekt met graffiti, wat symbool stond voor stedelijk verval. De omarming van brutalistische architectuur in de Sovjet-Unie betekende dat de stijl ook begon te lijden onder de associatie met totalitarisme.

De wereld is verdeeld in mensen die vinden dat brutalistische gebouwen lelijk zijn en gesloopt moeten worden, en mensen die deze vintage, maar nog niet historische gebouwen, architectonische meesterwerken vinden die gekoesterd en bewaard moeten worden.

Terwijl architectuur overging naar het postmodernisme van de jaren 80 en 90 en de hedendaagse stijlen, werd “#brutalisme” herontdekt op sociale media. De interesse in brutalisme herleeft, wat zijn invloed laat zien in hedendaagse producten en interieurontwerp, meubels en objecten.

Vanwege hun zware gegoten betonconstructie zijn brutalistische gebouwen moeilijk te renoveren (en af ​​te breken). Een succesvol voorbeeld is echter het Centre National de la Danse buiten Parijs, oorspronkelijk een administratief gebouw uit 1972; het werd in 2003 getransformeerd tot een openbare ruimte en danscentrum.